'Groen erfgoed: Als je niet weet wat je hebt, weet je ook niet wat het nodig heeft'

In het najaar kun je bij de ErfgoedAcademie twee cursussen volgen over groen erfgoed. Carla Scheffer is de docent. Zij heeft als architectuur- en tuinhistoricus specifieke kennis over buitenplaatsen en agrarisch erfgoed. Ook werkte ze voor diverse overheidsorganisaties en als beleidsadviseur, momenteel bij de gemeente Wassenaar. Wij stelden haar enkele vragen over de eerste cursus: Groen erfgoed, een kennismaking.

Waarom is behoud van groen erfgoed belangrijk?

“Een belangrijke kwaliteit van groen erfgoed is dat het bijdraagt aan de gezondheid en het welbevinden van mensen. Ook is het een drager van identiteit en kwaliteit van de leefomgeving. Het creëert rust en ruimte en is vaak een plek voor recreatie. Om dit alles op een juiste manier in stand te houden is een goede lange termijnvisie nodig. Groen erfgoed groeit en verandert met de tijd, het vergt continu onderhoud. Ook krijgt het steeds vaker te maken met de gevolgen van klimaatverandering en steeds intensiever gebruik. Kennis en kunde is daarom ontzettend belangrijk, maar ook bewustwording van het belang en de betekenis van groen erfgoed. Als je niet weet wat je hebt, weet je ook niet wat het nodig heeft. We zetten tijdens deze cursus daarom in op kennis en bewustwording bij professionals die nieuw zijn op het gebied van groen erfgoed.”

Je hebt het over klimaatopgaven, hoe raken die groen erfgoed?

“Het is belangrijk dat je groen erfgoed meeneemt in belangrijke opgaves die spelen, zoals de landbouwtransitie of klimaatverandering. Als je daar niet meekijkt vanuit het perspectief van groen erfgoed en het cultuurlandschap, dan mis je een belangrijke invalshoek voor het vinden van oplossingen en meekoppelkansen. Zo geeft kennis van de ontwikkeling van het landschap bijvoorbeeld inzicht in welk groen of natuur er voor een bepaalde plek geschikt is. Deze ontwikkeling is vaak logisch: de bodem is een belangrijke indicatie van wat er wel en niet mogelijk is. Je kunt niet overal zomaar een bos aanplanten, bijvoorbeeld.” 

Op welke onderwerpen ga je in tijdens de cursus?

“Een ervaren team van experts uit de praktijk leert de deelnemers hoe ze groen erfgoed kunnen inventariseren en waarderen. Er is aandacht voor het opstellen van een herstel- en beheerplan. Ook de omgang met cultuurlandschappen komt aan bod. Daarnaast geven we inzicht in hoe je de kwaliteiten van groen erfgoed benut en hoe je bij andere beleidsvelden binnen je gemeente of organisatie aandacht hiervoor vraagt. Tot slot gaan we ook in op de financiering en wet- en regelgeving rondom groen erfgoed.”

Is er ook aandacht voor hoe dat er in de praktijk uitziet?

“De deelnemers gaan aan de slag met hun eigen casus. Bijvoorbeeld hoe je een beleidsnota over groen erfgoed maakt of een netwerk binnen je eigen organisatie tot stand brengt. Ook is er voor deelnemers ruimte om van elkaar te leren en ervaringen te delen. De eerste dag zijn we te gast op Landgoed Zuylenstein in Leersum, daar gaan we in gesprek met Jemima de Brauwere. Zij deelt voorbeelden uit haar eigen praktijk op het landgoed, zoals bosbeheer met een historisch ras buitenvarkens, die met het omwoelen de biodiversiteit vergroten. Dit samenspel tussen natuur en cultuur zie je steeds terugkomen bij groen erfgoed. De natuur versterkt de cultuur en andersom: deze symbiose maakt het een boeiend vakgebied.”

De cursus Groen erfgoed, een kennismaking begint op 18 september 2024. 

Carla Scheffer
  • Zuylesteijn
  • lg24
  • Amelisweerd