Burger inzetten als expert
In de afgelopen jaren zien we een verschuiving van kennisoverdracht naar co-creatie. Om het erfgoedveld te democratiseren en decentraliseren, is het belangrijk dat we de kennis en expertise van de burger goed erkennen en hiermee kunnen samenwerken. Denk aan immaterieel erfgoed, waarbij de gemeenschappen een essentiële rol spelen in behoud, beheer en ontwikkeling ervan. Of aan archeologische vondsten waar burgers en liefhebbers betrokken zijn bij de opgravingen. Denk ook aan burgerwetenschapsprojecten, waarin de burger ingezet wordt als expert en als onderzoeker. Kennis en expertise manifesteren zich in verschillende vormen zoals ‘lived experience’ en ‘oral histories’.
Dit betekent voor de erfgoedprofessional leren omgaan met een andere rol, nieuwe denkwijzen en werkwijzen en het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden.
Op de poster vind je handige tips!
Burger inzetten als expert
De participatie-trein’ is een aanzet tot een spoorboekje, ontwikkeld in het kader van het erfgoedparticipatie-lab ‘De Burger als Expert’. In dit lab is een groep van erfgoedprofessionals samengekomen voor een zoektocht naar manieren om burgers bij onze praktijk te betrekken.
"Wij zijn afkomstig uit diverse erfgoeddomeinen en typen organisaties en hebben daarin verschillende rollen. Maar allemaal erkennen we de waarde van nieuwe niet- professionele perspectieven op erfgoed en de noodzaak van de inbreng van burgers om erfgoed levend en maatschappelijk relevant te houden.
Veel overblijfselen uit het verleden zijn gestold in materie, maar de wereld is altijd in beweging en daarmee veranderen de rol en betekenis van erfgoed voortdurend. Erfgoedprofessionals dragen zorg voor een levendige wisselwerking tussen het erfgoed, de maatschappelijke realiteit en de toekomst. Deze wisselwerking kan worden gerealiseerd met participatietrajecten en projecten. De term ‘participatie’ slaat op meerdere partijen. Burgers worden betrokken bij erfgoed en het erfgoed en de professionals worden betrokken bij actuele maatschappelijke ontwikkelingen en de toekomst. Het gaat om een uitwisseling van perspectieven en ongelijksoortige maar gelijkwaardige vormen van kennis waardoor alle partijen de kans hebben om zich te ontwikkelen, te groeien.
‘De participatie-trein’’ is allesbehalve volledig. Wel biedt hij collega’s en samenwerkingspartners, die een verschuiving in hun praktijk willen realiseren, inzicht in de belangrijkste trajecten en stations op de reis van A naar B – dat wil zeggen van een praktijk waar alles om het erfgoed draait naar een waar de mens centraal staat. Natuurlijk bestaat er niet één enkele manier om participatief te werken. Met dit eindproduct willen wij lab-deelnemers in de eerste plaats anderen aansporen om te denken – en te doen. Het is een reis om participatie meer en meer in onze praktijk op te nemen en de mens centraal te stellen in de praktijk, laat je niet ontmoedigen en ga gewoon aan de slag."
Hoe kun je de poster gebruiken?
Hang de poster op kantoor waar je collega’s het kunnen lezen, maak er gebruik van in meetings met collega’s of gebruik het als inspiratie voor je eigen projecten en initiatieven.