Terugblik ErfgoedOntmoeting
Op vrijdag 21 november organiseerde de ErfgoedAcademie weer de jaarlijkse ErfgoedOntmoeting, dit keer in voormalige NS-loods de Hondekop in Utrecht. Tijdens deze afsluiting van de Leergang Erfgoedfilosofie mochten we weer een nieuwe lichting alumni verwelkomen. Dit jaar was het de beurt aan Johan Oomen van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid om de ErfgoedAcademielezing te geven.
Alle deelnemers aan de ErfgoedOntmoeting werden welkom geheten door de voorzitter van de Victor de Stuersstichting, Pieter-Matthijs Gijsbers. Frank Altenburg deelde een terugblik op deze editie van de leergang, die dit jaar 16 deelnemers kende. Vervolgens presenteerden drie alumni onder leiding van docent Erik Boers hun meesterwerk, het essay waarmee ze de Leergang hebben afgesloten.
Meesterwerken
Debora Reis van Architecten aan huis stelt in ‘Gebouwd erfgoed: sleutel tot een duurzame woningvoorraad’ de vraag hoeveel nieuwbouw de wereld nog aankan, waarmee ze een pleidooi houdt voor het slim gebruik maken van gebouwd erfgoed. Robin Ammerlaan van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed gaat in op de essentie en de dynamiek van het Nederlandse landschap en hoe dit door de eeuwen heen door economische sturing ontstaan is. Tegelijkertijd geeft hij aan dat er wel een grens op deze sturing zit. Tot slot bespreekt Boudewijn Wijnacker van de gemeente Deventer in ‘Doorschrijven aan de tabula scripta’ de vraag stelt welke rol erfgoed heeft in de woningbouwopgave binnen het stedelijk gebied, de zogenaamde tabula scripta (het beschreven blad van de stad).
ErfgoedAcademielezing
Na de pauze spreekt Johan Oomen de ErfgoedAcademielezing uit. Oomen is Hoofd Onderzoek en Erfgoedprofessionals bij het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid en onderzoeker binnen de Human Centric Data Science groep van de Vrije Universiteit Amsterdam. In zijn lezing ‘AI for Culture’ en ‘Culture for AI’ gaat hij in op wat AI voor de erfgoedsector kan betekenen, maar ook wat de erfgoedsector voor AI kan betekenen. AI biedt erfgoedinstellingen veel kansen, maar daarbij is het ook belangrijk dat het erfgoedveld zich fundamentele vragen over AI stelt. AI helpt ons collecties beter doorzoekbaar en daarmee toegankelijker te maken voor een breder publiek, maar daarbij is het wel belangrijk om publieke waarden zoals transparantie of auteursrecht niet uit het oog te verliezen. In de lezing verkent Oomen hoe erfgoedinstellingen een prominente rol kunnen spelen in het vormgeven van dergelijke, op publieke waarden gebaseerde AI-systemen. Daarbij roept hij op om een gezamenlijke visie te ontwikkelen op hoe de erfgoedsector met AI wil werken en hoe publieke waarden daarin centraal kunnen staan. Ook ziet hij een rol voor erfgoedinstellingen om bij te dragen aan de AI-geletterdheid van het brede publiek.
Nieuwe Leergang
Op 27 maart 2026 start weer een nieuwe Leergang ErfgoedFilosofie. De cursus bestaat uit 8 bijeenkomsten: een startbijeenkomst, 6 cursusdagen en een slotbijeenkomst, allen op locatie. Lees meer over de data met onderwerpen en Masters.
Regelmatig delen we meer over de meesterwerken en binnenkort is er ook een video van de ErfgoedAcademielezing beschikbaar, dus houd onze berichtgeving in de gaten!
Fotografie: Blender media