Cultuurgoederen Tweede Wereldoorlog: herkomst en restitutie in de praktijk
Nederland heeft een restitutiebeleid voor cultuurgoederen die zijn geroofd, verkocht onder dwang of op een andere manier onvrijwillig zijn verloren in de aanloop naar en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Al tijdens de oorlog ontstond er aandacht voor de problematiek rond deze cultuurgoederen. Inmiddels werken we al 25 jaar met het restitutiebeleid en is herkomstonderzoek een wettelijke taak voor musea en collectiebeherende instellingen, maar wat betekent dit voor jouw museum of collectie?
Alle informatie op een rij
Dit is alles wat je moet weten over deze cursus.
- Startdatum
- 15 oktober 2025
- Kosten
- Dankzij een subsidie van de RCE kunnen we deze cursus als pilot gratis uitvoeren voor voor publieke instellingen, overheden en non-profit organisaties. Commerciële organisaties betalen €750.
- Doelgroepen
-
- Medewerker museum
- Medewerker collectiebeherende instelling
- Medewerker gemeente, rijk of provincie met musea in portefeuille
- Docent
- Yvonne Ploum
- Cursustype
- Een combinatie van fysiek en online
- Momenten
-
totOp locatie in het Centraal Museum in UtrechttotOnlinetotOp locatie in het Eemklooster in Amersfoort, afsluitend met borrel
Andere vragen?
Wij beantwoorden ze graag! Als je twijfelt, kunnen we je ook helpen met het kiezen van een cursus die bij jou past.
Waarom deze cursus?
-
Vergroot je kennis over het restitutiebeleid en de procedures
-
Leer meer over de dilemma’s rond cultuurgoederen uit de Tweede Wereldoorlog
-
Werk een plan van aanpak uit om in je dagelijkse praktijk te implementeren
Wat je moet weten over deze cursus
In de praktijk blijkt dat het door allerlei factoren lastig is om deze wettelijke taak goed uit te voeren. Daarom heeft de ErfgoedAcademie met financiële steun van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een cursus ontwikkeld over restitutiebeleid en herkomstonderzoek. Deze cursus helpt je om bewustwording te creëren en het onderwerp te agenderen binnen je eigen organisatie. Je gaat zelf aan de slag met een plan van aanpak om te komen tot beleid. Tijdens de tweede fysieke dag op 4 november presenteer je je plan aan elkaar en krijg je advies van experts. In 2025 wordt deze cursus als pilot uitgevoerd en is gratis voor deelnemers.
Na de cursus ben je goed bekend met het restitutiebeleid en het proces om herkomstonderzoek te doen en heb je gewerkt aan een plan hoe je hier binnen je eigen organisatie mee aan de slag gaat. Je leert meer over de achtergronden bij het huidige restitutiebeleid en bent na de cursus op de hoogte van relevante procedures. Je maakt kennis met het stappenplan voor herkomstonderzoek en je ervaart hoe om te gaan met (morele) dilemma’s rondom cultuurgoederen uit de Tweede Wereldoorlog.
In deze cursus werk je met je eigen praktijk en situatie. Daarnaast krijg je een kijkje in de keuken van het herkomstonderzoek van het Centraal Museum.
Zwart-witfoto: Nationaal archief
Is de cursus iets voor jou?
Werk jij bij een museum of een andere collectiebeherende organisatie? Of werk je bij een provincie of gemeente en heb je een museum in je portefeuille? Heb jij daar te maken met cultuurgoederen uit de Tweede Wereldoorlog of wil je daar meer over leren? Dan is deze cursus iets voor jou.
In de cursus train je gespreksvaardigheden, leer je werken met een stappenplan voor herkomstonderzoek en ontwikkel je een implementatieplan voor herkomst- en restitutiebeleid. Zo kun je er in de praktijk meteen mee aan de slag. Bovendien werk je samen met mensen uit andere organisaties. Zij en je docent vormen een waardevol netwerk. Hier kun je ook na de cursus op terugvallen wanneer je tegen een dilemma aanloopt of inspiratie wil delen.
Naast de drie bijeenkomsten vraagt de cursus een tijdsinvestering van 8 tot 12 uur. Je bereidt je eigen casus voor, werkt in je eigen tijd aan het implementatieplan voor restitutiebeleid en leest aanvullende informatie in de aanloop naar de bijeenkomsten. Dit lijkt veel, maar het gaat je later zeker helpen bij het uitvoeren van deze wettelijke taak binnen jouw organisatie.
Zwart-witfoto: Nationaal archief
Experts tijdens de cursus
De cursus staat onder leiding van docent ErfgoedAcademie Yvonne Ploum. Zij wordt bijgestaan door onder meer de volgende experts:
- Robert Verhoogt, senior beleidsmedewerker bij de directie Erfgoed & Kunsten van het ministerie van OCW
- Chantal Perlee, Senior Medewerker Documentatie, Centraal Museum Amsterdam
- Annelies Kool en Perry Schrier, Adviseurs Cultuurgoederen WOII, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
- Erik Boers, philosopher in residence bij Comenius Leergangen en begeleider Leergang Erfgoedfilosofie ErfgoedAcademie
Onderzoek doen naar de herkomst van je collectie is een verplichting. Maar hoe doe je dat en waar begin je? In deze cursus helpen we je op weg!
Yvonne Ploum
- Specialisme
- Erfgoed
- Social media
Yvonne is inhoud gedreven. Of het nu gaat om musea, monumenten, landschap, archeologie of immaterieel erfgoed; Yvonne streeft er altijd naar erfgoed in te zetten voor maatschappelijke opgaven. Yvonne verbindt kennis aan een brede praktijkervaring. Ze relateert het individuele verhaal graag met humor aan het universele.
Erfgoed relevant maken en houden in dienst van een duurzame en mooiere wereld staat voor mij centraal
Veelgestelde vragen
Wij denken graag met je mee
Heb je nog vragen? Ons team vertelt je graag alles over deze of andere cursussen.
Maak gebruik van onze jarenlange erfgoed-ervaring!