ESSAY ‘De teugels laten vieren’
Ieder jaar volgen ongeveer 15 gedreven erfgoedprofessionals de leergang Erfgoedfilosofie bij de ErfgoedAcademie. Inmiddels zijn er in totaal rond 130 alumni van de ErfgoedAcademie. Het resultaat van deze leergang zijn nieuwe, verrassende erfgoed inzichten, een netwerk en mooie essays als resultaat. Essays die we graag ook met andere professionals delen.
Mariëlle Roks, beleidsmedewerker Monumenten, bij Gemeente Sittard-Geleen, schreef over “Wat leren we van ‘behoud door ontwikkeling’ voor de particuliere monument-huiseigenaar? Lees hier de korte samenvatting.
Mariëlle Roks, schreef dit essay als afsluiting van de leergang Erfgoedfilosofie, de verdiepende opleiding van de ErfgoedAcademie. In deze leergang reflecteer je samen met andere professionals op belangrijke erfgoedopgaven en bediscussieer je hedendaagse dilemma’s met bijzondere masters uit de erfgoedsector.
Wil jij meer weten over deze leergang Erfgoedfilosofie? De volgende leergang start op 15 maart, er zijn nog plaatsen beschikbaar!
Behoud door ontwikkeling
Het concept van ‘behoud door ontwikkeling’ is een waardevol inzicht dat kan worden toegepast bij herbestemming van monumentencomplexen om leegstand te voorkomen en nieuwe invulling mogelijk te maken. Bij grotere herontwikkelingsprojecten lijkt het erfgoedbeleid echter meer flexibiliteit te bieden bij het doorvoeren van wijzigingen dan bij kleinere wijzigingsplannen.
Hoe komt dat? Bij grote herbestemmingen ligt de focus vaak op het grotere geheel en de impact daarvan op het totaal. Bij kleinere plannen ligt deze op behoud van het authentieke materiaal en het historisch beeld. Particuliere huiseigenaren willen echter verduurzamen, energie besparen en/of comfortverbetering, wat kan leiden tot conflicten tussen erfgoeddeskundigen en huiseigenaren.
Het is daarom belangrijk om particuliere huiseigenaren te ondersteunen bij het begrijpen van de technische aspecten van het behoud van hun woonhuis-monument.
Tijd om bij kleine monumentenplannen een stap achteruit te zetten en de teugels een beetje te laten vieren
Om meer ruimte te bieden bij kleinere plannen, roept Mariëlle Roks op om een ruimere blik te werpen op beschermde monumenten. “Het is belangrijk om te beseffen dat we in verhouding veel van de, vaak welwillende, particuliere huiseigenaar en diens kleinschalige plannen vragen. Particuliere huiseigenaren zijn geen door de wol geverfde ontwikkelaars die gewend zijn om deskundigen te raadplegen.”
“Het is tijd om bij kleine monumentenplannen een stap achteruit te zetten en het grotere plaatje te bekijken. En de teugels een beetje te laten vieren. Dit vergt ook een andere houding van (ons) erfgoedspecialisten. Door eigenaren te voorzien van informatiebronnen zoals cultureel erfgoed-websites, technische brochures, uitvoeringsrichtlijnen van de Stichting ERM en gemeentelijke informatie, krijgen particuliere huiseigenaren beter inzicht in wat bepaalde wijzigingen betekenen voor hun woonhuis-monument. En kunnen ze beter worden ondersteund bij het toekomstbestendig maken en houden (waaronder verduurzaming) van hun monument”, aldus Roks.