Dromen van het tuindorp

Publicatiedatum

Wat kunnen wij in de huidige tijd bij woningbouwopgaves leren van de ontwerpers en architecten van tuindorpen? Denise Güth, beleidsadviseur bij de gemeente Rotterdam, schreef er vorig jaar voor de leergang Erfgoedfilosofie van de ErfgoedAcademie het essay ‘Dromen van het tuindorp’ over.

Een zwart-wit afbeelding van tuindorp De Kossel in Rotterdam

Vanwege het tekort aan woningen staan we in Nederland op het moment voor een enorme woningbouwopgave. Maar hoe pak je dit aan en vooral hoe hou je daarbij oog voor ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid voor de mensen die er gaan wonen?

Tuindorpen
Denise Güth vindt de menselijke maat terug in de opzet van de tuindorpen uit de vroeg twintigste eeuw, toen er ook veel woningen moesten worden gebouwd, onder andere voor de havenarbeiders in Rotterdam. Daarbij vraagt ze zich af of die toentertijd vernieuwende tuindorpgedachte ook een bijdrage kan leveren aan de huidige opgave. Ze ziet kleinschalig opgezette buurten met veel groen en algemene voorzieningen. De stedenbouwkundigen uit die tijd experimenteerden niet alleen volop met de opzet van wijken, maar bijvoorbeeld ook met nieuwe bouwmaterialen. Dit alles kan mogelijk ook een inspiratiebron vormen voor de huidige woningbouwopgave. 

Bloemhof
In haar essay neemt Denise Güth Bloemhof in Rotterdam als voorbeeld. In het begin van de twintigste eeuw werd deze wijk gebouwd volgens de tuindorpgedachte. Men ging er daarbij vanuit dat de fysieke leefomgeving invloed heeft op het gedrag van mensen en goed burgerschap bevordert. Inmiddels is ook uit onderzoek gebleken dat een prettige leefomgeving zorgt voor blijere burgers. Bloemhof staat voor grote uitdagingen de komende jaren.  De reeds in uitvoering zijnde ontwikkelingen worden vooral gestuurd door de kaders van het omgevingsplan en de wens voor gestandaardiseerde woningen. Het rijke verleden van de wijk verdwijnt naar de achtergrond. 

Nog steeds relevant
Denise Güth stelt zich dan ook de vraag hoe het zou zijn als de tuindorp-pioniers van toen nu weer aan het roer zouden staan. Gaan we dan wel weer op zoek naar de juiste invulling van een specifieke plek? Zou er weer meer geëxperimenteerd worden om de leefomgeving leefbaarder te maken voor de bewoners? Of zouden we dan ook kiezen voor sloop, gevolgd door snelle en standaard nieuwbouw? Als je alle factoren in acht neemt, lijkt het erop dat de tuindorpgedachte nog steeds relevant is en meer aandacht verdient binnen de huidige woningbouwopgave.

Ieder jaar volgen ongeveer 15 gedreven erfgoedprofessionals de leergang Erfgoedfilosofie bij de ErfgoedAcademie. Elke editie van de leergang levert weer nieuwe, verrassende erfgoedinzichten op. Inmiddels kent de leergang rond de 130 alumni. Zij hebben de leergang afgesloten met het schrijven van een essay, waarvan het essay van Denise Güth er een is. Wil je meer weten over de leergang? Neem dan gerust contact met ons op, we helpen je graag verder.